Schenkingen aan kinderen

Men kan schenken aan kinderen omdat men het leuk vindt daadwerkelijk iets aan de kinderen te geven. Het is ook mogelijk om te schenken aan kinderen zonder dat daarbij het geschonken bedrag daadwerkelijk wordt uitbetaald, met de bedoeling om:

1. na het overlijden minder erfbelasting (vroeger ook genaamd: successierecht) verschuldigd te laten zijn;
2. vermogen veilig te stellen bij opname in een verpleeghuis, etc.

Tarieven en vrijstellingen voor de schenkbelasting (jaar 2025)

Vrijstellingen schenkbelasting (per kalenderjaar):

Alle schenkingen die door de schenker in één kalenderjaar aan één bepaalde persoon (en zijn echtgenoot/geregistreerd partner) worden gedaan, worden bij elkaar opgeteld. 

De vrijstellingen en tarieven zijn derhalve van toepassing op dit totaalbedrag.

Schenking met teruglening

Veel mensen zouden best aan hun kinderen willen schenken, maar vinden het toch ook een onplezierige gedachte "zich bij leven uit te kleden". Men weet immers niet wat er nog kan gaan gebeuren. Een methode om te schenken maar nog niets te hoeven uitbetalen, is het schenken op papier met teruglening. Dit kan men echter niet zelf regelen. Men moet daarvoor naar de notaris. Deze maakt een akte op waarin de ouders met hun kinderen overeenkomen dat de ouders aan ieder van de kinderen een bedrag schenken, welk bedrag de ouders echter meteen weer teruglenen.

Over het op die manier aan de kinderen schuldig erkende bedrag moet echter wel rente worden vergoed. Deze rente moet wel jaarlijks daadwerkelijk worden betaald. Sinds de wijziging van de Successiewet per 1 januari 2010 bedraagt deze rente tenminste 6%.

Krachtens de Wet op de Inkomstenbelasting 2001 is de door de ouders betaalde rente voor hen geen aftrekpost en de door de kinderen ontvangen rente voor hen geen belast inkomen. Het is dus heel aantrekkelijk -in het bijzonder bij grote vermogens- om substantiële bedragen te schenken onder gelijktijdige teruglening. Ter overheveling van vermogen kan dan rente tegen een tamelijk hoog percentage (doch tenminste 6%) aantrekkelijk zijn.

In de wet is een fictieve rendementsheffing (vermogensrendementsheffing) opgenomen, waarbij een deel van het vermogen in box 3 in de belastingheffing wordt betrokken. Dit geldt uiteraard zowel voor ouders als voor kinderen. De vermogensrendementsheffing is lange tijd 1,2% geweest. Thans (2025) wordt deze als volgt berekend. 

Het heffingsvrije vermogen bedraagt € 57.684,00 per belastingbetaler. Voor fiscaal partners samen is dit bedrag € 115.368,00.

Indien uw vermogen in box 3 boven het heffingsvrije vermogen uitkomt, is er inkomstenbelasting verschuldigd. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen drie afzonderlijke vermogenscategorieën:

banktegoeden, overige bezittingen en schulden. Per categorie geldt een ander forfaitair rendementspercentage. In 2025 zijn dit (voorlopig) de volgende percentages:

banktegoeden: 1,44%

overige bezittingen: 5,88%

schulden: 2,62%

Het percentage belasting dat hierover betaald moet worden bedraagt 36%.

Bij een schenking met teruglening betekent dit het volgende.

Het schuldig erkende bedrag valt bij de kinderen in box 3 onder de categorie “overige bezittingen” en is belast als het kind boven het heffingsvrije vermogen uitkomt. De ouders mogen het schuldig erkende bedrag als schuld aftrekken in box 3 (rekening houdend met het forfaitaire rendementspercentage van 2,62%). Hoeveel er uiteindelijk aan inkomstenbelasting betaald moet worden, is afhankelijk van de omvang en samenstelling van het vermogen in box 3 en is per situatie verschillend.

Opeisbaarheid

In de schenkingsakte kan met betrekking tot de schuldig erkende bedragen worden bepaald dat deze pas opeisbaar zijn ingeval van overlijden, onder curatelestelling of het gaan naar een verpleeghuis of soortgelijke instelling van de (langstlevende) ouder. 

Veilig stellen vermogen bij opname in een verpleeghuis

Het kan van belang zijn in de schenkingsakte te vermelden dat de vordering opeisbaar is onder meer indien de ouders c.q. de langstlevende ouder verblijven/verblijft in een verzorgings- of verpleeghuis of soortgelijke instelling én het zich laat zien dat zij c.q. de langstlevende van hen deze instelling niet meer metterwoon zullen/zal verlaten ten einde weer zelfstandig te gaan wonen.

Indien een ouder wordt opgenomen in een verpleeghuis, dient een eigen bijdrage in de kosten te worden betaald ingevolge diverse wettelijke regelingen zoals de Wet langdurige zorg (voorheen bekend als: de AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). 

Voor de berekening van de eigen bijdrage wordt gekeken naar het inkomen, maar ook naar het vermogen in box 3 (na aftrek van het heffingsvrije vermogen). Dit laatste heet de "vermogensbijtelling". Deze vermogensbijtelling is voor de berekening van de "hoge eigen bijdrage" sinds 1 januari 2023 afhankelijk van de categorie vermogen in box 3 (banktegoeden, overige bezittingen en schulden). 

Als in de schenkingsakte wordt bepaald dat de vordering -onder voorwaarden- opeisbaar is indien een ouder permanent in een verpleeghuis verblijft, verkleint dit het box 3 vermogen en daarmee eventueel ook de eigen bijdrage voor de zorg.

Bewaren betalingsbewijzen

Het is van belang om de betalingsbewijzen (kopieën van de dagafschriften waarop de afschrijving van de rente staat vermeld) goed te bewaren. Bij de aangifte voor de erfbelasting, waar u de schuldigerkenning als schuld opvoert, vraagt de belastingdienst naar bewijzen van de rentebetaling.

Rentebetaling

Het is van groot belang dat de rente, die de ouders verschuldigd worden aan de kinderen, ook daadwerkelijk wordt betaald. In de praktijk komt het namelijk nog al eens voor dat men de rente niet werkelijk betaalt, maar bijschrijft bij de schuld aan de kinderen. Wanneer dat gebeurt, heeft het jaarlijks schenken geen effect ter besparing van erfbelasting. Het is dus van groot belang dat niet uit gemakzucht of liquiditeitsnood de hand wordt gelicht met de feitelijke rentebetaling.

Liquiditeit

Voor de duidelijkheid: het geschonken bedrag hoeft men, op het moment van de schenking, niet per kas of op een bankrekening te bezitten. De schenking met teruglening geschiedt "louter op papier". 

De rente moet wel reëel worden betaald, bij voorkeur door overmaking via de bank.  Dan kan aan de fiscus altijd aangetoond worden dat de rente inderdaad ook reëel betaald is.

Verhoogde vrijstelling

Aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar kan éénmalig een verhoogd vrijgesteld bedrag (€ 32.195,00 voor het jaar 2025) worden geschonken. Bij dit bedrag mag de jaarlijkse vrijstelling (€ 6.713,00) niet worden opgeteld. 

Het vrijgestelde bedrag ad € 32.195,00 kan worden verhoogd tot € 67.064,00 indien het kind waaraan geschonken wordt, dit bedrag wordt gebruikt ten behoeve van een bijzondere studie van het betreffende kind. 

Mocht uw eigen kind al 40 jaar of ouder zijn, dan kan toch nog van de eenmalige vrijstelling gebruik gemaakt worden indien zijn/haar echtgenote/echtgenoot of geregistreerd partner nog niet de 40-jarige leeftijd heeft bereikt. 

Op de vrijstelling dient in de aangifte een beroep te worden gedaan.

Verhoogde vrijstelling eigen woning

Tot 31 december 2023 gold er een verhoogde vrijstelling voor een eigen woning. Deze vrijstelling is per 1 januari 2024 geheel afgeschaft.

Besparing erfbelasting

De in de loop van de jaren geschonken (schuldig erkende) bedragen behoren niet meer tot het vermogen van de schenker. Op papier behoren deze bedragen immers (als vordering) tot het vermogen van de kinderen.

Dit heeft -mede- tot gevolg dat bij het overlijden van de schenker over deze bedragen geen erfbelasting meer hoeft te worden betaald.

Een voorbeeld:

Vader, weduwnaar, heeft een vermogen van € 700.000,00. Hij heeft twee kinderen. 

Indien vader niets zou doen, zouden de kinderen ieder € 350.000,00 erven en daarover zou in totaal 

€ 98.962,00 (tarief 2025) aan erfbelasting verschuldigd zijn.

Indien vader aan ieder kind twee maal (in twee verschillende kalenderjaren) € 100.000,00 "op papier" zou schenken, is over deze schenkingen in totaal € 37.312,00 aan schenkbelasting (tarief 2025) verschuldigd.

Vader laat dan nog € 300.000,00 na. De kinderen zijn daarover in totaal € 24.902,00 aan erfbelasting verschuldigd. De kinderen besparen derhalve in totaal een bedrag groot € 36.748,00 aan belasting.

Wanneer?

Veel mensen denken pas in december aan het doen van schenkingen. Het is echter mogelijk om, wanneer men bij de notaris is voor het passeren van een schenkingsakte, ook schenkingsvolmachten te laten passeren. De notaris kan dan ieder jaar begin januari met cliënt(en) contact opnemen met de vraag of deze(n) in het nieuwe jaar ook weer wil/willen schenken. Men behoeft dan niet meer langs te komen bij de notaris. Alles kan dan bij volmacht worden geregeld.

Indien echter sprake is van een schenking met teruglening (schenking "op papier", zie pagina 1) dient de schenker de akte wel persoonlijk te ondertekenen en kan geen gebruik worden gemaakt van een volmacht. In deze situatie kunnen de begiftigden wel bij volmacht de schenking aanvaarden.