Samen scheiden

Uw relatie is op de klippen gelopen.

Iedereen hoopt dat het hem of haar niet overkomt, maar de cijfers wijzen anders uit.

In Nederland eindigt één op de drie huwelijken door echtscheiding. Van het aantal samenwoners dat uit elkaar gaat bestaan geen cijfers, maar dat zal zo ongeveer hetzelfde zijn.

Het kan u dus zomaar gebeuren dat u gaat scheiden.

Waar te beginnen?

Als het besluit is genomen om te gaan scheiden komen er veel vragen op u af.

Wie blijft er in het huis? Hoe wordt de zorg voor de kinderen verdeeld? Hoe verdelen we de inboedel en de bankrekeningen? Wie draagt welk bedrag bij in de kosten van het eigen levensonderhoud en in dat van de kinderen?

Belangrijke en lastige beslissingen die genomen moeten worden in een vaak emotionele periode.

Veel mensen willen of kunnen deze besluiten niet alleen nemen en schakelen daarom de hulp in van een derde.

Wie kan u helpen?

Als de verhouding dusdanig vertroebeld is dat geen overleg meer mogelijk is, zal ieder van partijen meestal een eigen advocaat inschakelen.  Vaak wordt het dan een langdurig (en ook kostbaar) traject.

Steeds meer mensen realiseren zich dat het, hoe moeilijk ook, toch nuttig is dat men met elkaar on speaking terms blijft. Immers, als er kinderen zijn blijft u sowieso levenslang samen ouders, en wellicht op termijn zelfs samen grootouders.

In die nieuwe verhouding tot elkaar is het belangrijk om met elkaar te kunnen blijven overleggen.

In dit geval verdient het aanbeveling om samen één persoon in te schakelen die het traject begeleidt. Men noemt dat een mediator. Van oudsher was dat een advocaat, maar tegenwoordig wordt steeds vaker gekozen voor een notaris.

Van belang is dat de persoon die u kiest gespecialiseerd is in (echt)scheidingen.

Waarom kiest u voor een notaris als mediator?

Een notaris is onpartijdig en uit hoofde van zijn beroep al gewend de belangen van beide partijen te behartigen. Dit komt goed van pas bij mediation.

Een notaris is bij uitstek expert op het gebied van het familierecht.

Huwelijksvoorwaarden en samenlevingscontracten zijn voor hem of haar gesneden koek. Ook heeft de in scheidingen gespecialiseerde notaris kennis op het gebied van gezag over de kinderen, pensioen, alimentatie, levensverzekeringen en zeker niet onbelangrijk: de fiscale gevolgen van uw afspraken. Tevens weet de notaris met de emoties van partijen om te gaan.

De notaris kan het uiteindelijke resultaat van de onderhandelingen van partijen, het (echt)scheidingsconvenant, meteen vastleggen in een notariële akte.

De notaris kan ook andere juridische zaken regelen zoals het eventueel wijzigen van huwelijksvoorwaarden, het maken en aanpassen van testamenten en het opmaken van de akte van verdeling betreffende het huis.

Omdat de notaris over de nodige expertise beschikt, kan deze er over waken dat partijen niet tot een oplossing komen die achteraf juridisch gezien niet haalbaar blijkt te zijn.

Verder heeft de notaris een geheimhoudingsplicht en is het notariële tuchtrecht op hem of haar van toepassing.

Ouderschapsplan

Sinds 1 maart 2009 bestaat de wettelijke verplichting om, indien er minderjarige kinderen zijn waarover het gezag wordt uitgeoefend, een ouderschapsplan op te stellen. Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst waarin de afspraken met betrekking tot de kinderen worden vastgelegd. Hierbij kunt u denken aan: de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, een regeling omtrent het verblijf van de kinderen, de bijdrage in de kosten van het levensonderhoud (kinderalimentatie), de wijze waarop de ouders elkaar informeren over de kinderen, de wijze waarop ouders met elkaar contact onderhouden over de kinderen etc.

Deze verplichting geldt zowel voor gehuwden als voor samenwoners.

De notaris-mediator heeft ervaring met het opstellen van het ouderschapsplan en kan, indien u dat wenst, ook met uw kinderen van gedachten wisselen.

Het traject

In het eerste gesprek zal onder meer worden gesproken over de relatie van de partners met elkaar, de gezinssituatie en de reden en achtergrond van de scheiding. Daarna zal onder meer aan de volgende onderwerpen aandacht worden besteed:

• zaken die op korte termijn geregeld dienen te worden;
• de inhoud van de huwelijksvoorwaarden of het samenlevingscontract;
• huisvesting;
• ouderschapsplan;
• bijdrage in levensonderhoud voor partners en kinderen (alimentatie);
• verdeling van gemeenschappelijk vermogen;
• pensioenaanspraken;
• levensverzekeringen en andere polissen;
• het erfrecht.

Afhankelijk van de problematiek (bijvoorbeeld een eigen onderneming of vennootschap) kan het noodzakelijk zijn om advies te vragen van externe adviseurs zoals een accountant, fiscalist of pensioendeskundige.

De gemaakte afspraken worden door de notaris vastgelegd in een notariële akte: het (echt)scheidingsconvenant.

En daarna?

Bij samenwoners hoeft er na de ondertekening van het convenant verder geen formele weg meer afgelegd te worden. Wellicht moet het huis nog op naam van één van de ex-partners worden gezet (daarvoor is een notariële akte nodig) en/of moeten er nog testamenten worden gewijzigd.

Bij gehuwden zal een gemeenschappelijk verzoekschrift tot echtscheiding moeten worden ingediend bij de rechtbank. Indien er minderjarige kinderen zijn dient dit verzoekschrift vergezeld te gaan van het ouderschapsplan.

Het verzoekschrift wordt door een via de notaris ingeschakelde procedure-advocaat ingediend bij de rechtbank. Het betreft een "papieren procedure"; u hoeft niet voor de rechtbank te verschijnen.

Zijn de partners destijds niet gehuwd maar zijn zij een geregistreerd partnerschap aangegaan, én zijn er geen minderjarige kinderen, dan kan het geregistreerd partnerschap worden beëindigd zonder tussenkomst van de rechter. In dat geval kan een door de notaris mede ondertekende verklaring worden overlegd bij de burgerlijke stand.

Zijn er wel minderjarige kinderen, dan dient door geregistreerd partners dezelfde procedure te worden gevolgd als gehuwden.

Wilt u meer weten?

De notaris-mediators op ons kantoor zijn mr. W.H.A. (Helma) Leonhard-Strien (aangesloten bij MfN, de Mediatiorsfederatie Nederland en de VMN, de Vereniging voor Mediators in het Notariaat) en

mr. A.R. (Aniel) Autar (aangesloten bij VMN).

Voor nadere informatie kunt u contact met hen opnemen.